Problem można zilustrować przykładem miasta powiatowego, gdzie sąsiadują ze sobą dawny zbór ewangelicki, kościół rzymsko-katolicki oraz ruiny okazałej synagogi, ale pamięć wielokulturowości tego miejsca nie jest przechowywana w ludzkiej pamięci. Jest raczej zawarta w pamięci murów miasta jako pewien potencjał gotowy do zaktualizowania. Wielu mieszkańców traktuje te obiekty oraz stan ich zachowania, jako okoliczność zwyczajną, nie budzącą emocji ani skojarzeń historycznych. Świadomie czy też nie, w każdym razie  nie postrzegają własnej przeszłości w szerszej perspektywie – w kontekście „innego”. Według nich historia innych społeczności niegdyś mieszkających w sąsiedztwie nie jest ich historią, często nawet nie jest historią ich miasta.

Pogranicza są różne. Istnieją regiony, w których przez wieki współistniały różne narodowości oraz religie i gdzie można mówić o dziedzictwie wymieszanym pod względem etnicznym i religijnym (Galicja, Podlasie, Huculszczyzna itd.). Istnieją jednak regiony, np. polskie
ziemie zachodnie, gdzie tamtejsze dziedzictwo kulturowe jest odczuwane
jako „nie-nasze”, obce. W odrębnych perspektywach postrzegania przeszłości terenów o wielokulturowym dziedzictwie pobrzmiewa szerokim echem powojenna ideologizacja historii z czasów komunizmu. Ponadto do dziś widoczne jest wokół nas piętno zniszczeń II wojny światowej, Holocaustu, przesunięcia granic i wreszcie masowych przesiedleń, które całkowicie zmieniły mapę kulturową Europy Środkowej i Wschodniej. Co oznacza  przywracanie pamięci o nieobecnych w tak różnorodnych i jakże odmiennych przypadkach? Po co ratować cmentarze żydowskie, niemieckie czy ukraińskie w miejscach, gdzie społeczności te przestały już istnieć? Po co zbierać ich pieśni i opowieści? Jaki i - czy zawsze - jest sens przywracania tej pamięci?

Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć w trakcie debaty.
Zapraszamy.